Peszitta (syr. „prosty”, „powszechny”, w odróżnieniu od przekładu syro-heksaplarnego) – przekład całej Biblii na język syryjski. Jest odpowiednikiem łacińskiej Wulgaty. Przekłady Starego i Nowego Testamentu na język syryjski mają odrębną genezę i czasy powstania. Przekład ST powstał prawdopodobnie już w II wieku n.e., kiedy chrześcijaństwo zaczęło grać istotną rolę na pograniczu rzymsko-partyjskim w Edessie i Adiabene. Był i do dzisiaj jest oficjalnym przekładem chrześcijan syryjskich. Przekład NT ma całkowicie inną, dużo bardziej skomplikowaną historię.
Kolejność ksiąg Starego Testamentu jest zupełnie inna niż w Biblii hebrajskiej, Septuagincie, czy Wulgacie. Księga Jozuego jest w Peszitcie księgą siódmą gdyż szóstą w kolejności jest Księga Hioba występująca tu zaraz po Pięcioksięgu. Tekst ST zasadniczo biorąc jest zgodny z tekstem masoreckim (poza wyjątkami, jak np. Księga Hioba).
Według rozpowszechnionej w XIX wieku opinii Nowy Testament Peszitty w odróżnieniu od przekładów starosyryjskich reprezentuje tekst bizantyjski. Jednak dokładniejsze badania wskazały, że tekst ewangeliczny Peszitty tylko w połowie reprezentuje tekst bizantyjski (30% tekst zachodni). W Ewangelii Marka znajduje się wielka liczba wariantów starosyryjskich[1]. W innych partiach Nowego Testamentu udział tekstu bizantyjskiego jest mniejszy.
Nie zawiera charakterystycznych dla standardowego tekstu bizantyjskiego Łk 22,17-18 i Pericope adulterae (J 7,53-8,1)[2]. Tekstów tych nie zawierają również najstarsze rękopisy bizantyjskie.
Przekład ST został oparty na wersji tekstu hebrajskiego, której dziś nie znamy. Jego dwoma cechami charakterystycznymi są: staranność w oddaniu tekstu w poprawnym języku syryjskim (w odróżnieniu np. do skrajnej dosłowności obserwowanej w targumach czy przekładzie Akwili), tendencja do wyjaśnienia nieścisłości, ukonkretnienia wieloznaczności tekstu hebrajskiego[3]. Odrzuca się dziś powszechnie tezę o bezpośrednim pochodzeniu od aramejskich targumów. Niektóre badania wskazują na prawdopodobną genezę żydowską: jakaś wspólnota „nie-rabinicznych” Żydów, która konwertowała na chrześcijaństwo, „przynosząc” ze sobą także Biblię[4].
Comentarios